Door alle spannende gebeurtenissen van de laatste tijd zou ik bijna vergeten dat mijn blog deze week drie jaar bestaat! Een mooie gelegenheid om eens een rondgang te maken langs de vele mooie Victoriaanse verjaardagskaarten die er bestaan. Nou ja, Victoriaans… de meeste kaarten die je onder die noemer zult vinden, zijn van na de eeuwwisseling. Maar toch laat ik ze graag aan jullie zien!
Na de Valentijnskaart, de Kerstkaart en de Paaskaart kwam aan het einde van de 19e eeuw ook de verjaardagskaart voor alle maatschappelijke klassen in de mode. Wat is er nu leuker dan op je verjaardag een mooie kaart met een leuke boodschap te krijgen, en om te weten dat er iemand aan je gedacht heeft? Als je online op zoek gaat naar Victoriaanse verjaardagskaarten, kom je dan ook een heleboel prachtige voorbeelden tegen.
Fleurige felicitaties! Een Edwardiaans voorbeeld van een wenskaart van de firma Raphael Tuck & Sons uit 1904, met daarop een jongetje met een bakfiets vol rozen [Publiek domein].
Een Victoriaanse postkaarten-hype
De grote naam achter de meeste van die klassieke verjaardagskaarten is de Londense firma Tuck. De van oorsprong Duitse Raphael Tuck richtte samen met zijn vrouw Ernestine in 1866 een bedrijfje op voor het verkopen van plaatjes, brief- en postkaarten. Samen met zijn opgroeiende zonen Herman, Adolph en Gustave toverde hij het bedrijfje om tot een succesvolle onderneming, die meevoer op de grote populariteit van ansichtkaarten rond de eeuwwisseling.
Hun mooie en zorgvuldig ontworpen kaarten zetten de standaard voor de hele branche, en werden daarnaast al gauw gewilde objecten voor verzamelaars. En dat zijn ze eigenlijk nog steeds. Ik laat jullie er graag een paar zien.
Hoe laat je zien dat je iemands verjaardag niet vergeten bent? Met een kaart bezaaid met vergeet-mij-nietjes, natuurlijk. Uitgegeven door Tuck & Sons in 1905 [Publiek domein].
Bloemen en vogels waren geliefde onderwerpen voor verjaardagskaarten. Hier zien we drie musjes tussen blauwe regen op een verjaardagskaart van Tuck & sons uit 1904 [Publiek domein]. Op deze kaart zie je dat de afzender ook op de voorkant geschreven kon worden (“From…”). Dit was toegestaan tot 1906: Daarna moesten handgeschreven boodschappen én adressering verplicht op de achterkant komen te staan.
Ach, waarom alleen met Pasen? Drie schattige gele kuikentjes in een bloemenmandje op een verjaardagskaart van Tuck & Sons uit 1906 [Publiek domein].
De firma Tuck & Sons ging met haar tijd mee; behalve illustraties werden op een gegeven moment ook foto’s ingekleurd voor gebruik in hun groeiende kaartencollectie. Deze komt bijvoorbeeld uit 1906 [Publiek domein]. Volgens mij was een dergelijke stijl van half gekleurd / half zwart-wit ook rond 2006 weer erg in de mode!
Schattige kleine kinderen vormden ook een dankbaar onderwerp op kaarten. Op deze verjaardagskaart voor kinderen zien we een meisje en een jongetje in nette kleding met een felgekleurde bal en een springtouw. Wat kon je je als kind nog meer voor je verjaardag wensen? Slimme truc: Deze kaart werd met een net iets andere tekst ook uitgegeven als kerstkaart. Tuck & Sons, ca. 1910 [Publiek domein].
Op deze wat soberdere verjaardagskaart uit 1913 gaat het vooral om de felicitaties, subtiel omlijst door een guirlande van lieflijke bloemetjes. Een nieuwe richting voor Tucks & Sons, op de vooravond van de Eerste Wereldoorlog? [Publiek domein].
Tijden veranderen. Op deze smaakvolle verjaardagskaart met felicitaties zien we twee gestileerde blauwe vogeltjes tussen bloesem tegen een laaghangende zon. Het is duidelijk dat de smaak aan het verschuiven is van klassieke prentjes naar de eenvoudige lijnen van Art Deco. Uitgegeven door Tuck & Sons in 1930.
Nog een prachtig door Art Deco geïnspireerd kunstwerkje uit de latere collectie van Tuck & Sons. Op deze verjaardagskaart uit 1831 zien we blauwe vogeltjes in een dromerig landschap boven een sierlijk belijnd tekstvak – alles in een opvallend moderne stijl.
Mooi, hè? Er is toch haast niets leukers dan om zo’n fleurige kaart in je brievenbus te vinden?
Einde van een tijdperk
Het bedrijf van de familie Tuck raakte door bombardementen aan het begin van de Tweede Wereldoorlog hun pand en een groot deel van hun collectie kwijt. Daar kwam de firma eigenlijk niet meer bovenop, en in 1959 besloot kleinzoon Desmond met pensioen te gaan. Het betekende het einde van een kleurrijk kaarten-imperium.
Toch zetten de kaarten van Tuck & Sons uiteindelijk de wereldwijde standaard, en ook nu nog bepaalt hun werk het aanzicht van een deel van de huidige wenskaarten in de winkel. Bloemen en vogels zouden standaarditems worden; maar hebben jullie de laatste jaren ook het groeiend aantal ‘retro’ kaarten al gespot?
Dit is een van mijn favoriete kaarten. Hij werd in 1927 uitgegeven door Tuck & Sons, maar zou afgezien van het ouderwetse versje nog zo in de kaartencarrousel bij de boekhandel kunnen staan, toch?
Sturen jullie nog wel eens een echte wenskaart? Ik probeer eraan te denken, maar eerlijk gezegd schiet het er vaak bij in. Toch zonde, met zo veel mooie ontwerpen in heden en verleden. Wil je overigens nog meer mooie oude kaarten zien? Bezoek dan eens de online database van TuckDB. Je kijkt je ogen uit met deze gigantische collectie!
Ik drink nog maar eens een kopje thee. Op het komende blogjaar!
Alle kaarten in dit blog zijn afkomstig van Tuckdb.org.
Ik ben dol op die oude kaarten en de sfeer die ze weergeven. En die rijmpjes lijken in het Engels lang niet zo zoet als in het Nederlands. Ooit kreeg ik een actueel pakje Engelse kaarten en ook daar stonden best aardige rijmpjes op, dus kennelijk is dat nog steeds de gewoonte.
Ja, het viel me ook op dat ik de Engelse rijmpjes best leuk vond. Vergelijkbare (hedendaagse) Nederlandse kaarten vind ik daarentegen ook te zoet. Misschien is dat het filter van de vreemde taal?
Gefeliciteerd met je mooie blog mijlpaal. En wat een prachtige plaatjes. Heerlijke nostalgie.
Dank je wel Darina, ook dat je me al zo lang volgt!
Gefeliciteerd met je driejarig bestaan! Wat een prachtige mijlpaal! En extra leuk dat we die mijlpaal allebei in dezelfde week beleven 🙂 Erg leuk om wat verjaardagskaarten uit de Victoriaanse tijd te zien. Ik vind ze stuk voor stuk prachtig. Vooral die kuikentjes vind ik heel mooi en nostalgisch.
Dank je wel Romy! Ik vind het inderdaad ook erg leuk dat onze blogverjaardagen zo dicht bij elkaar liggen. Als je van kuikentjes houdt, kun je bij Victoriaanse kaarten echt je hart ophalen. Die waren groot favoriet!