Vorige week vertelde ik dat scones tijdens het grootste deel van de 19e eeuw helemaal niet zo geliefd waren in Groot-Brittannië – met uitzondering van het armere deel van de Schotse bevolking. De scones die wij nu zo graag eten bij de ‘High Tea’ werden pas echt populair rond 1890 en in de Edwardiaanse tijd. Nu is het natuurlijk tijd om te proeven, met deze twee makkelijke recepten voor scones met havermout en bloem.
Twee verschillende scones naar recepten uit de 19e eeuw.
De oorspronkelijke scone werd gemaakt met havermout of gerst, want tarwe laat zich in het vochtige, koele klimaat van Schotland niet goed verbouwen. Beide graansoorten zijn lang niet zo verfijnd als tarwebloem, en dat is de reden waarom de Engelsen er niet bepaald warm voor liepen. Als je het je maar enigszins kon veroorloven, at je witbrood. Alleen de allerarmsten namen in Engeland genoegen met gerst of havermout. Overigens proefde Koningin Victoria in Schotland voor het eerst havermoutpap, en zij vond het dan weer erg lekker.
In mijn artikel over de oorsprong van de scone citeerde ik al Eliza Acton, die scones duidelijk niet te eten vond. En het eerste scones-recept uit Mrs. Beeton’s Book of Household Management uit 1895 klinkt ook niet al te appetijtelijk: Scones gemaakt van koude havermoutpap. Een restjes-recept dus, en geen feestje. Ik maakte het recept, al waren mijn verwachtingen bepaald niet hoog gespannen…
Scones van havermoutpap
Scones van koude havermoutpap in de categorie ‘vegetarische gerechten’ bij Mrs. Beeton (1895).
Dit basic recept is ontzettend makkelijk, en je hebt er alleen havermout, bloem, melk en water voor nodig. Handig als je je huis niet uit kunt / wilt / mag. Je maakt eerst de havermoutpap, en laat die vervolgens afkoelen (of je neemt natuurlijk een rest van je ontbijtpap).
Ingrediënten voor 4 scones:
Voor de pap
Tip: Ik gebruik voor het maken van havermoutpap altijd een maatschepje.
- 100 ml havermout (ca. 40 gram)
- 150 ml water
- 100 ml melk* (zie onderaan deze blogpost)
Voor de scones
- 200 gram bloem + extra om te bestuiven
Doe de ingrediënten voor de pap in een pannetje, dat je au-bain-marie verwarmt op het vuur. Roer af en toe, totdat de pap de gewenste dikte heeft. Laat de pap afkoelen.
Verwarm de oven (met boven en onderwarmte) voor op 220 graden. Doe de pap in een kom, en voeg er beetje bij beetje bloem aan toe, totdat je een uitrolbaar deeg krijgt. Bij mij was ca. 200 gram bloem voldoende. Rol het deeg uit op een bebloemd werkblad tot een dikte van zo’n 1,5 à 2 centimeter, en snijd er vier driehoeken uit. Leg de scones op een bakplaat met bakpapier, en bak ze scones gedurende circa 20 minuten gaar. Breek de scones open met je handen en eet ze heet, met boter besmeerd.
Ouderwetse havermoutscones, naar een recept dat pas in 1895 in Mrs. Beeton’s Book of Household Management verscheen. Scones werden traditioneel in driehoeken gesneden.
Eerlijk gezegd vonden Mr. W. en ik deze scones buitengewoon lekker! Wie had dat gedacht? Gek genoeg deed het ons aan een Italiaanse ciabatta denken, maar dan minder luchtig. Hiermee kan ik Eliza Acton dus een beetje ongelijk geven, maar uiteraard maakt de grote hoeveelheid bloem op de pap wel wat goed. En over smaak valt natuurlijk niet te twisten. Dit broodje blijft in ieder geval in mijn assortiment: ’s Ochtens pap eten, en ’s middags verse scones bij de thee!
Scones met bloem en bakpoeder
Dan nu natuurlijk een recept voor scones, zoals we die tegenwoordig zo goed kennen. Onderstaand recept komt uit Mrs. A.B. Marshall’s Cookery Book van Agnes Marshall uit 1890. Agnes Marshall was een slimme onderneemster, die bekend werd door haar boeken over ijs, en haar verschillende kookklassen voor vrouwen.
Een blik op een kookklas van Agnes Marshall, op 6 mei 1887 [Publiek domein].
Ingrediënten voor 8 scones:
- 225 gram bloem + extra
- 30 gram boter **
- 30 gram fijne kristalsuiker
- 10 gram bakpoeder
- 140 ml koude melk
Verwarm de oven (met boven en onderwarmte) voor op 220 graden. Meng de bloem, het bakpoeder en de suiker. Wrijf de boter erdoor, zodat je kleine kruimels krijgt. Voor langzaam de melk toe en meng goed, maar niet te lang. Voeg eventueel wat extra bloem toe voor een niet plakkerig, zacht deeg. Rol het deeg uit tot zo’n 1,5 cm dik, en steek er met een uitsteker met een diameter van 6 à 7 cm scones uit. Leg de scones op een bakplaat met bakpapier, bestrijk ze met melk of water, en bak de ze gedurende 15 minuten gaar. Serveer het liefste warm, met boter en jam. Hmmm…
‘Moderne’ Victoriaanse scones, naar een recept van Agnes Marshall.
Ook dit recept was weer erg lekker en ontzettend snel gemaakt. Ook handig: Deze en bovenstaande scones laten zich goed invriezen!
Nu, tijdens de coronacrisis, is het soms lastig om iets lekkers te kunnen serveren. Bakspullen zijn in vele supermarkten uitverkocht, en bovendien is het niet altijd even verstandig om naar de supermarkt te gaan. Ik hoop dat ik jullie met deze recepten heb kunnen inspireren om met weinig middelen iets lekkers te maken.
Ik wens jullie veel bakplezier, en drink nog even een kopje ‘Geluksthee’ – gekregen van een vriendin.
* Geen melk in huis? Maak de pap dan alleen met water.
** Geen boter in huis? De scones kunnen ook zonder.
Wat een lekkere recepten! En sowieso een ontzettend goed idee om deze periode te gebruiken om wat lekkers te bakken. De scones zien er allebei heerlijk uit. En de smaak klinkt, zeker door je vergelijking met ciabatta, ook echt niet verkeerd 🙂
Dank je wel Romy! Ik hoop dat ik mensen kan inspireren om binnenshuis lekker bezig te zijn. Of lekker op het balkon / in de tuin met verse scones en thee!
Dank je wel voor de recepten.
Ik ben al langere tijd op zoek naar scone recepten.
Ze zijn allemaal anders. Dit zijn de originele en die wilde ik graag maken.
Is er dan ook nog een recept voor de clotted cream.
In Schotland hebben we een keer clotted cream gegeten die zo heerlijk was.
Daar kan de cream uit de supermarkt toch niet tegenop.
Graag gedaan, Annemarie. Ik wilde ook graag originele scones-recepten maken, dus ik ben blij dat ik tijd had voor een uitgebreid onderzoek.
Clotted cream heb ik zelf nog nooit gemaakt; het is ook wat meer werk. Regula Ysewijn geeft in haar boek ‘Pride and Pudding’ een recept voor clotted cream. Dat boek is sowieso een aanrader om deze weken binnenshuis mee door te komen. Dus bij dezen een leestip 🙂 : https://www.myinnervictorian.nl/boektip-pride-and-pudding-door-regula-ysewijn/
Ik vind scones erg lekker en wil zeker de recepten gaan proberen. Ze zien er heerlijk uit!
Veel bakplezier, Darina!
Klinkt goed, vooral de Schotse variant! Wat is de reden van het au bain marie verwarmen van de havermout?
Goede vraag, Luna. Dat is eigenlijk een persoonlijke voorkeur: Ik vind dat havermout te veel aan de pan plakt als je het zo op het vuur zet, en dan vind ik het minder lekker (zelfs met continue roeren). Bovendien is het handig dat de pap nu echt niet kan aanbakken, en je rustig even van het vuur kunt weglopen voor een ander klusje.
Dag Josephine, heel hartelijk dank voor het delen van deze recepten. We weten sinds kort dat onze dochter niet alleen lactose-intolerant is maar ook heel slecht gluten verdraagt. En verzin dan maar eens lekkers voor Pasen… Nu eet ze vaak ’s ochtends havermoutpap van amandelmelk en glutenvrije havermout, dus toen ik dit recept zag bedacht ik me dat ik hiervan prima scones kon maken voor haar. In plaats van bloem gebruikte ik amandelmeel, en dat werkte prima. Voor haar sweet tooth deed ik wat rozijnen door de pap, zodat ze bij het paasontbijt heerlijke amandel-havermoutscones had, met rozijnen. Ze heeft ervan genoten. Heel hartelijk dank voor de inspiratie!
Heel graag gedaan Jolanda, ik ben blij dat je er zo’n handige en lekkere draai aan hebt kunnen geven!