De winter laat nogal op zich wachten dit jaar, dus dan moeten we zelf maar een beetje de stemming erin brengen. In de 19e eeuw konden de winters een stuk kouder zijn dan tegenwoordig – die waarneming kan toch bijna niemand meer zijn ontgaan. Wist je dat januari 1814 zelfs zo koud was, dat de Theems bevroor, en er op het ijs een heuse Frost Fair kon worden gehouden? Dat kon natuurlijk niet ieder jaar, maar geschaatst werd er wel!
De strenge winter van 1814 was weliswaar uitzonderlijk koud, maar ook andere jaren in Noordwest-Europa kenden temperaturen waar wij behoorlijk van zouden schrikken. Zo is 1816 de boeken ingegaan als ‘Het Jaar zonder Zomer’.
Dit kwam mogelijk door een hevige vulkaanuitbarsting in het huidige Indonesië, op 10 april 1815. De dikke as werd wijd verspreid, wat ervoor zorgde dat zonnestralen het aardoppervlak veel minder bereikten dan normaal het geval was. In mei viel er nog sneeuw, de gebruikelijke zomermaanden kenden uitzonderlijk veel storm en regen, en in augustus zette de nachtvorst alweer in! Een verschrikking, die door heel Europa misoogsten en daardoor hongersnoden tot gevolg had.
Zo bont werd het gelukkig niet elk jaar, maar winters met flink wat sneeuw en ijs waren een vast gegeven in Victoriaans Engeland. Over Nederland heb ik helaas geen specifieke gegevens kunnen vinden, maar er zullen geen hele grote verschillen tussen hebben gezeten, vermoed ik zo.
Deze prent uit het Parijs van de vroege 19e eeuw laat zien dat zowel mannen als vrouwen graag het ijs op gingen, als het kon! [Publiek domein].
Koude en vooral lange winters konden de nodige overlast veroorzaken, maar er werd ook van de ijspret genoten. Vandaag trakteer ik jullie daarom op een aantal mooie schaatsplaatjes. Aan onderstaande afbeeldingen is te zien, dat er in zowel de slanke Regency-snit, de crinoline als in de tournure-mode geschaatst kon worden. Schaatsen was dus heus niet alleen aan mannen voorbehouden. En: Doordat er vaak geschaatst kon worden, konden velen ook mooie kunstjes, oftewel ‘zwieren’ op het ijs!
Central Park, Winter – The Skating Pond (1862) door Charles Parsons. Een vrolijke scène uit New York! De dames laten zien dat het zelfs mogelijk is om te schaatsen wanneer de mode een zeer wijde rok voorschrijft [Publiek domein, collectie MET Museum].
Prachtig, schaatsen bij maanlicht op een Schots meer. Dit is Skaters, Duddingston Loch by Moonlight door Charles Lees (1800-1880) [Publiek domein].
Ooit zo’n elegante schaatster gezien? Deze ‘Dame op het ijs’ (1882) is van Ludovico Marchetti [Publiek domein].
Samen zwieren op het ijs, en leuke spelletjes spelen: Het kan als je genoeg oefening hebt. Deze mooie prent komt uit Berlijn, ca. 1890. [Publiek domein].
Hier geen Unox-muts met dikke handschoenen… Deze modeplaat uit Zweden laat zien dat er goed werd nagedacht over geschikte, maar toch elegante schaatskleding. Gewoon de mode van de dag volgen, maar dan een beetje korter om er niet over te vallen! Afbeelding uit 1887 [Publiek domein].
Nog zo’n mooie gravure van zwierende mensen. Op de schaats kon je natuurlijk mooi indruk maken op die ene bijzondere persoon… Plaat uit 1881 [Publiek domein]. Bewerking door My inner Victorian.
Schaatsen in het Londense Hyde Park in 1855. Op dit grappige schilderij zien we dat het ook wel eens mis kan gaan. Pal in ons blikveld zijn twee mannen op hun neus gevallen. Verderop lijkt het alsof er iemand uit een wak wordt gered. Opvallend is dat er hier geen dames op het ijs te vinden zijn, maar wel op de kade. Skating fun on The Serpentine, Hyde Park door de Nederlandse schilder Nicolaas Johannes Roosenboom [Publiek domein].
Ondertussen geniet ik thuis maar van een passend kopje winterthee.
Voor het schrijven van dit blog heb ik de volgende bronnen gebruikt:
Weather in history 1800 to 1849 AD op Weatherweb.net.
Weather in history 1850 to 1899 AD op Weatherweb.net.
Jaar zonder zomer op Wikipedia.org.
Year Without a Summer op Wikipedia.org.
River Thames frost fairs op Wikipedia.org.
![[Gastblog] Een feest én vlaggen aan boord bij James Tissot](https://www.myinnervictorian.nl/wp-content/uploads/2019/09/james-tissot-ball-on-shipboard-vlaggen-feat2-150x150.jpg)
Prachtige winterse taferelen. Een echte winter mis ik toch wel.
Ja, ik ook. Zaken als ijzel mis ik natuurlijk niet, maar het is wel vreemd dat het überhaupt niet zo koud is geweest.
Wat een prachtige winterse beelden! Zelfs als zomerliefhebber krijg ik er spontaan zin van in een witte winterdag. Vooral het tafereel in Central Park ziet er prachtig uit.
Die vond ik zelf ook erg mooi! Lekker kleurig, en ik vond het ook bijzonder om te zien dat je blijkbaar zelfs met een wijde crinoline aan nog aardig kunt schaatsen! 😉