Zo, de Sint is weer terug naar Spanje en ik ben helemaal in de stemming voor Kerstmis. Natuurlijk heb ik al een paar weken een Christmas pudding klaar staan. Om verder in de kerstsfeer te komen ga ik het in de komende blogs hebben over het voorbereiden van een victoriaanse Kerst. Vandaag: Zelf kerstversieringen maken!

In victoriaans Engeland werd Kerstmis steeds groter gevierd rond de door Prins Albert gepopulariseerde kerstboom. En kerstversieringen voor in huis en in de boom werden meestal zelf gemaakt. Hieronder volgen vier authentieke knutselideeën, die ook voor kinderen heel leuk zijn om te knutselen.

Ik moet toegeven dat ik vroeger nooit zo’n ster was in handarbeid. Daarom ben ik ontzettend blij dat deze kerstversieringen helemaal niet moeilijk zijn om te maken. En wat ook leuk is: De meeste versieringen kun je maken van gerecycled materiaal. Dat zelf kerstversieringen maken al gebruikelijk was in de tijd van Jane Austen, laat de volgende scène uit Persuasion zien:

“On one side was a table occupied by some chattering girls, cutting up silk and gold paper; and on the other were tressels and trays, bending under the weight of brawn and cold pies, where riotous boys were holding high revel; the whole completed by a roaring Christmas fire, which seemed determined to he heard in spite of all the noise of the others… It was a fine family-piece.”

De vrolijke meisjes aan de keukentafel zullen de stof en het papier niet speciaal gekocht hebben, maar het hele jaar door hebben opgespaard. De victorianen gooiden zelden wat weg, want van bijna elk restje stof of oud papier viel wel wat te maken. Dat past ook goed bij de huidige trend van bewust leven, hergebruiken en budgetteren.

Vandaag maak ik vier versieringen voor in de boom: cadeaumandjes, een slinger van noten en rozijnen, een hanger van aluminiumfolie en een slinger van popcorn. Daar gaan we!

Cadeaumandjes voor in de boom

Ben je vroeger wel eens beschoten met van die perfect gerolde papieren pijltjes? Die kwamen dan niet van mij. Ik was namelijk notoir slecht in het maken van die mooie puntige pijltjes uit krantenpapier. Vandaag kan ik het nog eens proberen, want dezelfde conische vorm vormt de basis voor deze feestelijk cadeauverpakking, die je in de boom kunt hangen.

Wat heb je nodig: (Oud) papier en karton, (restjes) stoffen lint of papieren lint, lijm of plakband, een schaar, eventueel een priem.

Knip uit je papier een vierkante vorm. Ik neem een oude goudkleurige deksel van een bonbondoos (toevallig een merk uit 1884), want dat goud staat vast mooi in de boom. Vouw het vierkant met twee punten naar elkaar toe, zodat je een driehoek krijgt. Rond de top daarvan af, vouw je papier weer open en rol het papier in een kegelvorm. Dit vergt even oefening, en kinderen kunnen misschien wat hulp gebruiken. Plak de rand stevig dicht. Nu is je cadeaumandje eigenlijk al bijna zo goed als klaar. Maak met behulp van een priem of schaar twee gaatjes in de bovenkant, zodat je een hengsel kunt maken van lint. Versier verder de vorm met lint, stickers, oud papier of iets anders wat je leuk vindt. Vul je cadeauverpakking met (zelfgemaakte) snoepjes of noten en hang hem in de boom (twee recepten voor zelfgemaakte snoepjes geef ik volgende week!).

Slinger met eetbare sneeuw (van popcorn)

We hebben vast allemaal wel eens een slinger van dropveter en Nibb’its gemaakt (in de tijd dat kinderen nog mochten snoepen). Een winterse variant daarop is deze slinger met ‘eetbare sneeuw’, die je in de boom kunt hangen.

Wat heb je nodig: Zoete of zoute popcorn, wit garen, een dikke naald, een schaar en eventueel een paar (witte) knopen. De knopen gebruik ik aan weerszijden van de draad, zodat mijn popcorn er niet afvalt. Handig voor onhandigen (present!) en kinderen. Maak dus aan de ene kant van een stuk garen een knoop vast, en rijg aan de andere kant de popcorns eraan. Als je klaar bent, sluit je de rij weer met een knoop. Hang deze lekkernij in de kerstboom. Wie kan thuis de langste slinger maken?!

Slinger van noten en rozijnen

Als er iets traditioneel bij Kerstmis hoort, zijn het wel noten en gedroogd fruit. Dit heeft te maken met het seizoen: Vers fruit is rond kerstmis vaak op. Daarnaast worden noten vaak geplukt rond oktober, en moeten sommige soorten een paar weken drogen. Ideaal voor Kerstmis! Daarnaast waren noten en rozijnen ook een kostbare delicatesse, die niet iedereen zich zomaar kon veroorloven. Victoriaanse kinderen zullen dus dol zijn geweest op deze lekkere zoete slinger.

Wat heb je nodig: Zwart garen, een dikke naald, een schaar en eventueel wat donkere knopen. Verder: Noten en gedroogd fruit naar keuze. Het meest traditioneel zijn rozijnen en krenten met amandelen en walnoten. Ik kies voor de volgende volgorde (maar door elkaar mag natuurlijk ook): 1 pecannoot – 2 zwarte rozijnen – 1 walnoot – 2 gedroogde cranberries  – 1 pecannoot  – 2 gele rozijnen – 1 walnoot – 2 zwarte rozijnen etc. Deze blijft vast niet lang in de boom hangen!

Kerstslinger van aluminiumfolie

En tenslotte nog een niet-eetbare kerstversiering. Van aluminiumfolie. Toen ik deze tip vond, was ik eerst verbaasd. Hadden ze dat toen al? Ja dus, en kinderen verzamelden de wikkels van andere voedingsmiddelen om zo aan dat mooie glimmende folie te komen. Ideaal voor in de kerstboom, waar het kaarslicht zo mooi glinstert.

Wat heb je nodig: Aluminiumfolie, een schaar.

Neem een grote strook aluminiumfolie en vouw deze in de lengte doormidden. Knip dan om en om in, zoals op de bovenstaande afbeelding.

Dan vouw je het folie weer voorzichtig(!) open. Als het goed is, ziet je folie met inknipsels er dan zo uit:

Nu trek je voorzichtig het papier een beetje uit elkaar in de lengte, zodat de versiering zijn vorm krijgt en je hem voorzichtig op kunt hangen. Deze soort versiering is best kwetsbaar. Het is het leukste om meerdere stroken aluminiumfolie aan elkaar te plakken, en ook meerdere achter elkaar te hangen . Zo krijg je extra veel glinstering in de boom.

Nou, ik ben best blij met het resultaat! Hmm, helaas staat mijn kerstboom nog niet. Maar ik weet zeker dat hij er dit jaar extra gezellig uit zal zien.

Veel plezier met knutselen! Lekker met chocolademelk en koekjes erbij. Welke versiering ga jij maken? Of heb je nog andere ideeën? Laat het hieronder weten in de comments.

It’s tea ‘o clock. Kerstthee met een wolkje melk vandaag.

---

Voor dit blog heb ik de volgende bronnen gebruikt:

Ruth Goodman e.a., Victorian Farm – Rediscovering forgotten skills. 2009.
“Christmas Tree Decorations, Good To Eat & Good to look upon”. In: The Delineator, December 1901. Via: VICTORIANA.
Jane Austen, Persuasion (1818).