London Bridge Is Falling Down. Met deze onheilspellende titel opent aflevering 2 van seizoen 3 van VICTORIA. Het was een spannende aflevering! Net zoals vorige week praat ik jullie graag bij over hoe het echt zat in het leven van Victoria en Albert. Hoe zat het met de Chartists, de vlucht naar Osborne House en met Francatelli’s geheime liefde downstairs?

Let op: Spoiler Alert voor aflevering 2!

Ook in deze aflevering gebeurt er weer een hoop. Victoria bevalt van een dochter, terwijl een woedende menigte zich buiten Buckingham Palace verzamelt. Hopelijk dringen ze het paleis niet binnen! Op aandringen van Prins Albert reist het gezin halsoverkop af naar Osborne, terwijl Victoria twijfelt of ze niet thuis in Londen moet blijven om er voor haar volk te zijn. Ze laat zich echter overtuigen dat de oproerkraaiers, de zogenaamde Chartists, wel degelijk gewelddadig zijn. Ondertussen sluit Francatelli een geheim huwelijk met Mrs. Skerrett.

Wie waren de Chartists en bedreigden zij echt Buckingham Palace?

Zoals we vorige aflevering al konden zien was het midden van de 19^e eeuw een erg roerige tijd voor de Europese vorstenhuizen. De golf van revoluties in 1848 hield niet alleen huis op het vasteland, maar sloeg ook over naar Groot-Brittannie, en bereikt in de serie zelfs de drempel van Buckingham Palace.

Het Britse volk had rond 1848 genoeg reden tot klagen. In de jaren ‘40 van die eeuw waren er al verschillende rampzalige misoogsten geweest. Mede door gebrek aan beleid waren de prijzen voor voedsel hoog, en de lonen laag. Veel mensen leefden in bittere armoede, in schamele krotten en hadden niet genoeg te eten. Tegen deze achtergrond ontstond de roep om vergaande hervormingen, die het leven van de gewone man zouden moeten verlichten.

Net als in andere landen eisten steeds meer van Victoria’s onderdanen een liberale regering en een democratisch gekozen parlement. Deze groep nam de naam Chartists aan, verwijzend naar  een volkshandvest uit 1838, de People’s Charter. Men eiste algemeen stemrecht voor mannen, betere voorwaarden voor onvermogende kamerleden, een eerlijkere verdeling van zetels per kiesdistrict, en jaarlijkse verkiezingen.

Op 6 maart 1848 verzamelde een grote groep Chartists zich op Trafalgar Square. Er braken rellen uit, en ondanks de dranghekken drongen ze door tot vrij dichtbij Buckingham Palace. De ramen van de woning van Victoria’s moeder werden zelfs ingegooid. Bij Buckingham Palace zelf sneuvelden alleen een paar lampen. Er was een zekere paniek in het paleis, en het leger werd in staat van paraatheid gebracht. Toch bleef de koninlijke familie op Buckingham Palace, waar Victoria op 18 maart beviel van haar zesde kind, prinses Louise.

De tv-serie plaatst de bevalling van Victoria en de menigte voor Buckingham Palace op hetzelfde moment. Maar in werkelijkheid zaten er een aantal dagen tussen. Toch is het best te snappen dat de schrijvers op deze manier wilden laten zien hoe explosief de situatie was.

Vluchtte Victoria echt met haar gezin naar Osborne House?

Ja, dit was een besluit van premier John Russell. Na de beangstigende ervaring rond de geboorte van Louise was het wellicht beter om niet langer in Londen te blijven. Op 10 april 1848 werd er door de Chartists nog een veel grotere demonstratie gepland, die – achteraf gezien – vrij rustig zou aflopen. Maar dat risico wachtte de koninklijke familie niet af. Het gezin vertrok op 8 april per trein naar de Engelse zuidkust, naar het Isle of Wight , waar ze dankzij het snelle vervoermiddel dezelfde middag nog arriveerden.

Het is niet helemaal duidelijk in welk pand de familie op het Isle of Wight verbleef. Het beroemde Osborne Palace was mogelijk nog niet helemaal af, maar er waren ook andere verblijven op het landgoed. En ook zonder de laatste ‘finishing touches’ was het natuurlijk beter daar vertoeven dan in Londen.

Was Francatelli in het geheim getrouwd?

Als liefhebber van historisch koken vind ik Charles Elmé Francatelli natuurlijk een bijzonder leuk karakter. En in de serie wordt hij ook nog eens neergezet als een charmante, lieve man. Maar zou hij in het echt ook in het geheim zijn getrouwd?

Het interessante is dat we eigenlijk niet zo veel weten over de bekendste van Victoria’s chef-koks. En dan maakt hem natuurlijk een dankbaar onderwerp voor de scriptschrijvers van de serie.

Francatelli werkte eigenlijk maar bijzonder kort voor de koningin: van maart 1840 tot en met maart 1842, net iets meer dan twee jaar dus. In 1848 was hij dus al lang niet meer aan het hof. We weten echter niet waarom hij destijds vrij plotseling vertrokken is. Het gerucht gaat dat er onenigheid zou zijn geweest; de chef-kok schijnt nogal een heethoofd te zijn geweest.

We weten niet precies waar die ruzie over ging, dus een plotseling huwelijk is natuurlijk wel een romantisch idee. Huispersoneel bij de koningin (of bij andere notabelen) mocht namelijk heus niet zonder toestemming van het hoofd van de huishouding met elkaar trouwen.

Maar waarschijnlijk is het verhaal van Francatelli’s geheime huwelijk compleet verzonnen, net als zijn relatie met Miss Skerret – die overigens wel echt bestaan heeft.

Leuk om te weten: In mijn eigen kookboek staan ook twee recepten van Francatelli!

Wordt vervolgd, dus. Hoe zal het Victoria, Albert en de kinderen vergaan op het Isle of Wight? Wanneer zou het weer veilig genoeg zijn om terug naar huis te gaan? En wat zullen ze dan aantreffen? Volgend weekend weer kijken. En ook dan zal ik weer voor de fans van de serie keurig feit en fictie van elkaar proberen te scheiden.

Wat een spannende gebeurtentenissen allemaal! Klinkt als de hoogste tijd voor een kopje thee.

Benieuwd naar de andere afleveringen? Lees dan:
VICTORIA seizoen 3 – 1: Feodora, revoluties, en Lord Palmerston
VICTORIA seizoen 3 – 2: Chartists, op de vlucht, en Francatelli
VICTORIA seizoen 3 – 3: Osborne House, opvoedingsperikelen, en de hertogin van Monmouth
VICTORIA seizoen 3 – 4: Ruzie, Cholera, en Florence Nightingale
VICTORIA seizoen 3 – 5: Ierland, Lord en Lady Palmerston en Berties leraar
VICTORIA seizoen 3 – 6: Feodora als koningin, privétekeningen, en Berties schedel
VICTORIA seizoen 3 – 7: Sophie in het nauw, afscheid van Wellington, en Palmerstons plan
VICTORIA seizoen 3 – 8: Heidi en Napoleon III, Feodora en Victoria, en Albert en zijn Great Exhibition

---

Voor het schrijven van dit blog heb ik de volgende bronnen geraadpleegd:
Julia Baird: Victoria, the Queen – An intimate biography of the woman who ruled an empire (2016).
Annie Gray: The Greedy Queen – Eating with Victoria (2017).
Elizabeth Langford: Victoria R.I. (1964).
A.N. Wilson: Victoria – A Life (2014).
Chartism op Wikipedia.org.