Eigenlijk wist ik het wel, maar wat heb ik jullie met een moeilijke uitdaging opgezadeld met mijn prijsraadsel uit het Weekblad voor de Jeugd uit 1908! Wat voor tieners uit die tijd een gemakkelijke opgave moest zijn, werd nu door bijna niemand opgelost. Nu had ik het wel een beetje verwacht, want ik als taalfanaat (en letterkundige…) kwam er zelf in eerste instantie ook niet uit. Gelukkig stond ook het antwoord in de ingebonden jaargang uit mijn collectie.

Om even terug in herinnering te brengen: Het prijsraadsel uit het Weekblad voor de Jeugd bestond uit een reeks zinnetjes, waarbij woorden moesten worden aangevuld. De letters uit deze woorden kregen elk een nummer, en met de volgorde van de nummers kreeg je een stichtelijk versje. Het prijsraadsel zag er als volgt uit:

En de goede antwoorden zijn:

Ik eet deze appel met SMAAK (letters 1-5).
Een bepaald lidwoord noemt u HET (6-7-8).
Niet morgen, maar HEDE (9-12) middag ga ik op reis; niet dan, maar NU (13-14).
Om Dolf heeft mij dezen Hond GESCHONKEN (15-19, 20, 20a, 21-23).
Koopman, niet te zuinig METEN (24-27 en 23).
Als er EEN (27-29) schaap over de dam is, volgen er meer.
Wat WAAR (30-33) is , is niet onwaar en een LIJK (34-36) moet begraven worden.
Zeg eens jongen, zijt gij je ouders wel DANKBAAR (37-44) voor wat ze aan u doen?
Ja, ’t is een wilde knaap, maar hij heeft een goed HART (45-48).
Ontevreden menschen hebben NU (55, 56) en altijd wat te KLAGEN (49-54).
Een voegwoord noemt u EN (57-58), en ach, zie onze poes eens TREUREN (59-65) omdat men haar kleintjes weggenomen heeft.
‘Mag ik om 6 uur bij je komen, Jan?’ ‘Neen, kom liever één uur LATER (66-70).’
De man draagt een BAARD (71-74, 37).
Een verkorte vrouwennaam noemt u TRUI (75, 74, 76, 77).
Wat ik doe? Ik TIMMER (75, 77-81) huisjes en Piet vlecht een SIM (82, 77, 78) voor zijn hengelroe.
Een enkele noot is geen DUBBELE (83-88, 87) noot.
Het leven brengt vreugde, zorgen en SMART (89-93).

En het versje dat daaruit volgt is:

Smaak het heden u geschonken
Met een waarlijk dankbaar hart;
Klagen nu en treuren later,
Baart u immers dubbel smart.

Best pittig, nietwaar? Ik heb een heel aantal reacties gehad van mensen die het moeilijk vonden, maar slechts één persoon is zo dapper geweest om haar bijna complete poging in te zenden. Een applausje waard voor Anne-Marie van My Happy Kitchen! Ze miste alleen het eerste woord, en verving ‘treuren’ (niet geheel onbegrijpelijk) door ‘krijsen’. Helemaal niet slecht!

Speciaal voor Anne-Marie: Een leuke afbeelding van kinderen in de keuken uit een eerdere uitgave van het Weekblad voor de Jeugd (ca. 1895).

Ook in 1908 waren er blijkbaar een hoop mensen die het raasdel bijna goed hadden, want redacteur Van Leent noemt zowel de prijswinnaars, als ook inzenders met een andere “fraai geschreven oplossing.” Wel zo leuk bij zo’n moeilijk raadsel, vind ik. De deelnemers zullen er ook echt even op hebben zitten broeden. Toch blijf ik het merkwaardig vinden dat een raadsel voor jeugdigen van 100 jaar geleden voor volwassenen van nu zo ingewikkeld kan zijn.

Hopelijk heeft dit raadseltje in het heden in ieder geval voor vermaak gezorgd. En wie weet gebruik ik nog wel eens één van de andere prijsraadsels uit het Weekblad voor een eigen winactie met prijs. Maar dan zal ik wel een makkelijkere variant uitkiezen (die ik zelf ook op kan lossen)…

Tijd voor thee, en een toast op Anne-Marie!

Een huishoudelijke mededeling: My inner Victorian heeft vanaf vandaag meivakantie! Wel verschijnt er een gelegenheidsblog op 14 mei… en kunnen jullie weer de gebruikelijke twee blogs per week verwachten vanaf 28 mei.