We kennen haar misschien als “De Ijzeren Eeuw”, maar de 19e eeuw was ook voor Nederland een tijd van innovatie, vernuft en ingrijpende veranderingen.
Ik kan er geen genoeg van krijgen. Mooie plaatjes van het Nederland van voordat we allemaal massaal in de file stonden en in appartementencomplexen gingen wonen. Een land waarin men een stoomtrein – die 40 km per uur reed – heel gevaarlijk vond, en waar we nog niet 24/7 met onze neuzen in onze smartphones verstopt zaten. Kijken jullie mee?
Ik spring weer terug in mijn tijdmachine en reis mee met het laatste etappe van de reis door Nederland die Jacob van Lennep en Dirk van Hogendorp maakten in 1823. In dit laatste deel zien we vooral het contrast tussen de armoede in de Drentse veenkolonies en de weelde en rijkdom van buitenplaatsen rond Utrecht en de Betuwe. Inmiddels zijn de heren ook het lopen zat en nemen ze wat vaker de luxe diligence.
Vandaag duik ik weer de geschiedenis in en volg het spoor van Jacob van Lennep en Dirk van Hogendorp. Zij maken een voettocht door Nederland – en begin juni 1823 komen ze aan in Lemmer. In die tijd betekende dat best een cultuurschok als het gaat om zeden en gewoonten. Dit belemmert ze echter niet om verschillende mensen te leren kennen. Al zijn sommige ontmoetingen succesvoller dan andere…
Wanneer ik in de trein zit, kijk ik graag naar buiten. Vooral als we door weilanden rijden, probeer ik me voor te stellen hoe Nederland er vroeger uitzag. Kan ik de hoogspanningsmasten wegdenken, de snelwegen en de viaducten? Stonden er meer boerderijtjes, en tot waar kwam het water? En hoe lang zou het wel niet geduurd hebben om door weer en wind van kerktoren naar kerktoren te hebben gewandeld? Helaas kan ik niet met een tijdmachine terug in de tijd, maar ik heb wel een boek gevonden dat die ervaring een beetje dichterbij brengt. Op reis dus in de 19e eeuw!
De overbekende vlaai bestaat al eeuwenlang in Limburg en het aangrenzende gebied in Duitsland. Niet helemaal een 19e-eeuws gebak, dus, maar dat wil niet zeggen dat er in de 19e eeuw geen vlaai werd gegeten. En omdat ik afgelopen week de kans kreeg om verse pruimen te plukken, laat ik jullie graag zien hoe ik één van mijn favoriete traditionele vlaaien maakte!