De crinoline – oftewel de hoepelrok – kwam in de mode in de jaren 1850. De eerste rokken waren nog relatief bescheiden, maar na de uitvinding van de stalen cage crinoline rond 1855 werd de vrouwelijke rok echt gigantisch. Ook de omvang van het aantal grappen nam enorme proporties aan.

De crinoline werd pas echt populair na het huwelijk van de Franse keizer Napoleon III met zijn Eugénie. Haar verschijning op haar bruiloft zorgde voor veel opzien, en de Franse keizerin gold als één van de trendsetters van haar tijd. In april 1855, tijdens een staatsbezoek aan koningin Victoria, droeg keizerin Eugénie als eerste in Londen een crinoline: grijs met zwart kant en roze strikken. Het publiek in de straten vond het fantastisch. En zo kwam deze modetrend dus in Engeland terecht.

Een uitsnede van een wat onduidelijke stereofoto van het staatsbezoek van Napoleon III en zijn vrouw Eugénie aan Groot-Brittannië. v.l.n.r.: Napoleon III, Eugénie, Victoria, Albert. Beide dames dragen behoorlijk grote rokken. Deze bijeenkomst vond plaats in het Crystal Palace. [Foto in onbekende privé-collectie, bron: Daily Mail]

Hoe groter de crinoline, des te moeilijker werd het lopen, of bijvoorbeeld het passeren van een smalle gang. Toch gold tot in de jaren 1860 met betrekking tot de rok: hoe breder, hoe beter. Zoals je op de onderstaande cartoons kunt zien, werden er veel grappen over gemaakt.

Samen uit? Deze dame vraagt haar partner om toch vooral bovenop het rijtuig plaats te nemen. Straks kreukelt haar gigantische jurk nog! “You won’t mind riding on the box, Edward dear, will you? I’m afraid, if we both go inside the Brougham, my new dress will get so rumpled!”

Lekker veel ruimte in de eerste klasse? Dacht het niet…

Geen regenpak nodig. Een ruime crinoline kan ook handig zijn, als je kinderen droog thuis wilt brengen. “Remarkable convenience of hoops for young mothers in the country.” Uit het Amerikaanse tijdschrift Harper’s Weekly (1857).

Pas op, zwenkt uit? “Lady: Can I pass, soldier? Impudent sentry: Well, I really can’t say, Ma’am; but there was a waggon-load of hay went through five minutes since.” Een cartoon uit The Sketch.

“Clearing the course.” – Ruim baan voor deze dame met haar enorme rok – en ongetwijfeld haar enorme ego. Tekening door Door C.E. Brock in The Graphic uit ca. 1890.

In de tweede helft van de jaren 1860 viel de crinoline uit de gratie en werd de rok langzaam kleiner. Overigens was het ook weer keizerin Eugénie die de nieuwe mode als één van de allereersten introduceerde.

Tegenwoordig kennen we de hoepelrok vooral nog van trouwjurken. Voor sommige dames geldt immers nog steeds: hoe groter, hoe mooier. Wat vinden jullie, zou het leuk zijn als (een vorm van) de hoepelrok weer in de dagelijkse mode terecht zou komen?

Ik maak nog een kopje thee. Groene thee met citroen, dit keer.