Mijn dagcrème was op! Voor mij een goede aanleiding om eens te gaan experimenteren met een victoriaanse variant: cold cream. Cold cream werd veel gebruikt in de 19e eeuw, bijvoorbeeld als basis om poeder op aan te brengen. Een van de bekendste merken die tegenwoordig nog bestaan is Nivea.
Het gebruik van cosmetica en de victoriaanse moraal gingen niet zo goed samen. En vrouw waarvan je kon zien dat ze make-up droeg, zag er ‘geverfd’ uit en niet fatsoenlijk. Dit natuurlijk vanwege de associatie met prostituees, maar ook omdat men het ‘verven’ als iets oneerlijks zag: Als je je ware uiterlijk al verborg, wat had je dan nog meer te verbergen? Zichtbare make-up was dus uit den boze. De oplossing: Zorgen dat niemand het ziet! In werkelijkheid gebruikten heel wat dames middeltjes om net wat voordeliger voor de dag te komen.
Een dame voor de spiegel in Le Mode Illustree uit 1885.
Twee cosmetische producten die nog wel enigszins acceptabel waren, waren lipbalsem en cold cream. Ongekleurd, dat wel. Voor cold cream volgde men de argumentatie dat het al sinds de oudheid gebruikt werd. En een waardige traditie kon zo doorgaan als goed fatsoen.
Cold cream is volgens Ruth Goodman “ongeveer elke vochtinbrenger die niet vloeibaar is en in een pot zit.” Daarmee kun je dus redelijk wat kanten op. Ik kom voorbeelden tegen waar cold cream gebruikt wordt als vochtinbrenger, make-up remover of als basis voor poeder. Vooral de inzetbaarheid als make-up remover verbaast me, eerlijk gezegd. Ik ben zelf vooral geïnteresseerd naar de functie als moisturizer, als dagcrème dus. (Daarnaast ben ik ook van plan om nog een keer victoriaanse gezichtspoeders te gaan maken, en dan komt het ook van pas.)
Een tikje ijdel?
De dagcrème die ik vanuit de winkel gewend ben is veel minder vettig dan de cold cream die ik ga maken. Ik ben benieuwd!
Benodigdheden:
- 25 gram witte bijenwas
- 50 ml jojobaolie
- 50 ml amandelolie
- 25 ml rozenwater
- Een grote pan met kokend water en daarop hittebestendige schaal
- Een mooie, schone pot om de cold cream in te doen
Het valt me op dat deze cold cream voor een groot deel bestaat uit dezelfde ingrediënten die ook in mijn victoriaanse handcrème zitten: namelijk bijenwas en plantaardige olie. Een nieuw ingrediënt is rozenwater, dat zal zorgen voor een smeuïge consistentie en een lekkere geur. Aan de slag!
Benodigdheden voor het zelf maken van cold cream.
De bijenwas heb ik deze keer niet van de imker maar gekocht bij Holland & Barrett. Het verschil is dat uit de bijenwas uit de winkel een deel van de geur en de volledige gele kleur verwijderd zijn. Aangezien ik een witte crème wil maken komt dit goed van pas. Ook wordt de bijenwas uit de winkel geleverd in vlokjes, zodat er dit keer niet geraspt hoeft te worden.
De jojobaolie en de amandelolie kocht ik ook bij H&B. Een mooie ouderwetse fles met rozenwater kocht ik tijdens mijn bezoek aan het openluchtmuseum (maar is ook bij de betere drogist verkrijgbaar).
Verwarm de bijenwas au-bain-marie in de hittebestendige schaal. Wacht geduldig tot dat de bijenwas volledig gesmolten is en er net zo doorzichtig uitziet als water. Voeg dan de beide oliën toe en roer goed. Laat dit even doorwarmen en voeg daarna langzaam en al roerend het rozenwater toe. Zorg dat je dit geheel ook goed doorwarmt. Giet het mengsel in je klaarstaande schone glazen pot. Laat het mengsel afkoelen en opstijven; de cold cream is nu klaar.
De cold cream is aan het opstijven.
Deze crème vond ik helemaal niet moeilijk om te maken. Het viel me wel op dat (flashback naar scheikunde) de oliën en het rozenwater niet makkelijk mengen. Wanneer je het geheel rustig verwarmd en goed roert, lukt het echter wel. Ik was zelf uitgeschoten met het rozenwater (hehe), maar gelukkig zakte dat water tijdens het opstijven naar de bodem. Na nogmaals goed geroerd te hebben in de pot, kon ik het restant makkelijk afgieten. Crème gered, maar de conclusie is dus: de verhoudingen zijn belangrijk!
Een klein potje cold cream van het victoriaanse merk A.M. Palmer & Co.. Deze crème heeft ook een rozengeur.
Deze crème werd vaak in kleine potjes verkocht: ongetwijfeld vanwege de prijs én de houdbaarheid. Zonder conserveringsmiddelen kunnen de oliën namelijk snel slecht worden. Daarom maak ik de volgende keer misschien liever de helft van deze hoeveelheid.
Nu ik de crème gemaakt heb, is het tijd om eens te gaan uitproberen. Dit doe ik heel voorzichtig. Ik heb het eerst zonder problemen op mijn handen uitgetest. Aangezien ik een gevoelige huid heb smeer ik nooit zomaar wat op mijn gezicht. Na mijn handen heb ik het op mijn gezicht gebruikt, en omdat de crème zo vettig is, maar een klein beetje. Ik haal de crème met een lepeltje uit de pot (mogelijk van tevoren eerst even roeren) en breng het voorzichtig aan. De crème smeert prettig en ruikt licht naar rozen. Lekker! Het intrekken duurt wat lang, maar mijn huid voelt heel zacht aan. Inmiddels heb ik de crème twee weken lang drie keer per week gebruikt, en het gaat nog steeds goed!
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat deze crème volgens mij qua gebruik en gevoel niet per se beter is dan een crème uit de winkel. Maar ik vind het leuk dat ik hem zelf gemaakt heb én precies weet wat erin zit. En van een historisch verantwoord product word ik ook nog eens extra blij. Missie geslaagd.
Ik ga maar weer eens thee zetten: groene thee met citroen dit keer.
Disclaimer: Het recept wat ik heb uitgeprobeerd kun je geheel op eigen risico ook uitproberen. Houd daarbij rekening met je eigen huid en eventuele overgevoeligheden en raadpleeg bij huidproblemen een arts.
Bij het schrijven van dit blog heb ik de volgende bronnen gebruikt:
Jane Eastoe and Ruth Goodman: Victorian Pharmacy: Rediscovering forgotten remedies and recipes (Londen 2010).
Ruth Goodman: How to be a Victorian (Londen 2013).
