…en dat is te zien. En nee, dat zeg ik niet omdat er Franse tekst omheen staat. Dit plaatje, dat komt uit de Franse krant L’Illustration Journal Universel van december 1887 heeft heel duidelijk een thema dat je nooit in een Britse victoriaanse krant zou tegenkomen. Vandaag leg ik uit waarom.

Deze zomer wil ik graag wat meer aandacht besteden aan de losse prenten in mijn collectie. Zit er een verhaal achter, of is een afbeelding gewoon ook heel mooi om naar te kijken? Vandaag dus een afbeelding uit een Franse krant. In mijn favoriete antiekwinkeltje vond ik een tijdje geleden een stapel losse papieren, waar onderdelen van de krant L’Illustration Journal Universel tussen zaten. Omdat de verkoper nooit zo veel met prenten deed, kreeg ik de hele stapel voor enkele euro’s mee. Inmiddels weet hij dat ik altijd naar platen kom snuffelen, en zijn de prijzen een stukje gestegen… Maar ik klaag niet, want ik heb er veel plezier van!

De voorpagina van L’illustration Journal Universel van December 1887. De afbeelding heeft als onderschrift ‘Flirtation’.

Terug naar de prent. Waarom is deze prent nu zo Frans? Nu, simpel omdat er een vrij gewaagde erotische scene op te zien is. Waar in het Frankrijk van de Belle époque de levenslust van veel publicaties afspat, waren de Britten (en ongetwijfeld ook de Nederlanders?) een stuk puriteinser. Zo heb ik uit dezelfde krant zelfs een prachtige kleurenlitho van een naakte dame in een bos – en ik kan me niet voorstellen dat die bij de wekelijkse uitgave van een Britse kwaliteitskrant zou hebben gezeten.

Bij deze plaat kun je natuurlijk een heel verhaal verzinnen. Een romantische ontmoeting in de box van een opera, of in de drawing room van de dame thuis? En ik zal me maar niet gaan afvragen of de personen in kwestie elkaars echtelieden zijn (of die van iemand anders). Franse literatuur met veel romantiek werd in Groot-Brittannië als verderfelijk gezien, en affaires buiten het huwelijk konden je als vrouw in ieder geval de kop kosten! In Frankrijk was men – zoals de personen op de afbeelding laten zien – duidelijk een stuk ontspannener.

Detail van de voorpagina: (Hout)gravures in 19e-eeuwse kranten kunnen vaak prachtig gedetailleerd zijn. De wederzijdse gevoels zijn in deze scene wel duidelijk. En overigens: zo onderuit gezakt hangen in een fauteuil goldt beslist niet als fatsoenlijk!

En tot slot nog een leuk weetje: Wat je nu toevallig ook niet in Brits-victoriaanse kranten ziet, en wel in Franse, zijn berichten en kunstvolle gravures die te maken hebben met de Katholieke Kerk. In een Franse krant vind je een twijfelachtige liason aan de ene kant en een devote priester bij een altaar aan de andere kant gewoon naast elkaar in dezelfde publicatie. Interessant, nietwaar?

En al mijmerend blader ik zo dus mijn collectie door. Met – veilig op een afstand – een lekker kopje thee.