Afgelopen zomer heb ik Paleis Het Loo bezocht. Wat een fantastische ervaring! Ik heb zowel in Nederland als in Engeland al redelijk wat landhuizen en kastelen van binnen gezien, en ik denk dat Paleis Het Loo het beste is wat Nederland hierin te bieden heeft. Het doet wat mij betreft echt niet onder voor een Brits landgoed.

Wat heb ik allemaal gezien? Paleis Het Loo is gebouwd in de 17e eeuw door stadhouder Willem III en zijn vrouw Mary. Toen werden Mary en Willem ook nog eens koningin en koning van Engeland (yay!) en moest het geheel nog een beetje groter. De 17e-eeuwse zalen zijn dan ook prachtig. Maar, ook onze 19e-eeuwse koningen hebben op Het Loo gewoond, dus zijn er ook geweldige vertrekken uit hun tijd te bewonderen. En dat vond ik natuurlijk het allerleukst!

Een lijstje van alle victoriaanse kamers:

• Koningin Wilhelminazaal
• Zitkamer van koning Willem II
• Zitkamer van koningin Sophie
• Badkamer van koningin Wilhelmina
• Slaapkamer van koning Willem III
• Kabinet van prins Hendrik de Zeevaarder
• Kunstkabinet van koning Willem III
• Speelkamer van prinses Wilhelmina
• Moorse toiletkamer van koningin Sophie
• Zitkamer van koningin Emma

Het leuke is dat de leden van het Koninklijk Huis door hun bevoorrechte positie hun inrichting zelf konden laten maken, en telkens toegang hadden tot de modernste stoffen en technieken. Ook kan je de ontwikkelingen zien binnen de interieurmode van de 19e eeuw: van Willem II tot en met Wilhelmina. Hieronder kun je lezen wat mij het meest opviel.

Favoriete zaal

Mijn favoriete ruimte was de koningin Wilhelminazaal. Eigenlijk is de reden daarvoor heel simpel: in deze zaal heb ik genoten van een geweldige High Tea. Ik vond het heel leuk om echt in de ruimte te kunnen gaan zitten en omringd te worden door de victoriaanse sfeer. Dichter bij een 19e theepartijtje kun je denk ik niet komen!

Aan deze zaal zit een ingewikkeld verhaal vast. Het interieur is laat-victoriaans en tussen 1899 en 1902 in opdracht van de jonge koningin Wilhelmina gemaakt als aankleding van de vestibule. In die tijd vond men het mooi om terug te grijpen op 17e-eeuwse elementen. Dus je zou kunnen zeggen: Voor ons romantisch 19e eeuws = voor hen romantisch (nep) 17e-eeuws. Om het nog verwarrender te maken: dit interieur, dat bij de vestibule hoorde, is bij een latere restauratie in de 20e eeuw verplaatst naar de stallen. Dit om in de vestibule plaats te maken voor restauratie-17e eeuws. Pff… volgen jullie het nog? Maar hoe het ook zij: In de Wilhelminazaal kun je in een victoriaanse aankleding genieten van een heerlijke Engelse High Tea (lees: Afternoon Tea). En dat maakt de zaal mijn favoriet!

Op en top victoriaans

In de zitkamer van koningin Emma viel mijn oog op een tafereeltje dat zo hoog-victoriaans is, dat ik het echt aan jullie moet vertellen. Er staat namelijk een tafeltje met foto’s in lijstjes, bloemen en andere neerzetfrutsels. Uiteraard is er over de tafel een keurig tafelkleedje gedrapeerd. Hoe huiselijk, hoe victoriaans!

Er bestaan genoeg verhalen waarin mensen hun kont niet kunnen keren in de 19e-eeuwse huiskamer, omdat deze vol stond met dergelijke tafeltjes en overal behangen was met draperieën. Geweldig! Overigens had ook Queen Victoria een zwak voor drukke huiskamers met een overdaad aan prullaria.

Historisch wow

Indrukwekkend vond ik de slaapkamer van koning Willem III. Niet zozeer om wat er te zien was, al is de kamer erg mooi en volledig victoriaans te noemen. Nee, ik vond het indrukwekkend, omdat de oude koning in díe kamer in dát bed is overleden. Zo komen menselijkheid en geschiedenis wel heel dichtbij.

Nieuwe techniek

Ook op Het Loo heeft de tijd niet stilgestaan. Zo kwam er in 1904 een badkamer, zowaar met een gecombineerde bad-en-douche. Een douche was toen heel nieuwerwets. Als ik ooit mijn huis eens luxe zou kunnen inrichten, dan lijkt me dit ook wel wat.

Best wel schrijnend

Eén van de leukste kamers om te zien vond ik de speelkamer van de jonge prinses Wilhelmina. Tegelijkertijd vond ik het ook heel schrijnend. Ze had alle speelgoed die ze maar wilde en als je goed kijkt op de foto, zie je dat de meeste meubeltjes voor haar op kindermaat zijn gemaakt – om mee te spelen.

Maar ze speelde niet met andere kinderen; daarvoor was ze te voornaam. Ze had alleen haar poppen en gouvernantes als gezelschap. Zo zielig, vind ik. En dan dat eenzame kindertamboerijntje op de kinder-chaise longue…snif.

Niet mijn smaak

Meestal ben ik erg enthousiast over alles wat victoriaans is, maar uiteraard vind ik ook wel eens iets niet mooi. Of eerder lelijk. Zeg maar gerust foeilelijk. Dat vond ik bijvoorbeeld van de kast die staat in het kabinet van prins Hendrik de Zeevaarder. Oordeel zelf, zou ik zeggen. Wel grappig: Net toen ik tegen mijn man gezegd had hoe gruwelijk lelijk ik de kast vond, kwam er een andere dame binnen die uitriep: “Oh, wat een prachtige kast!” Smaken verschillen dus (of ze was haar bril vergeten).

Na een paar uur in het paleis rondgedwaald hebben, kwam ik erachter dat het bijna sluitingstijd was. Daarom ben ik niet in de tuin en het park geweest, waar ook veel moois victoriaans te bewonderen valt, zoals o.a. de Engelse landschapstuin, het badpaviljoen en het theepaviljoen. Daarom ben ik zeker van plan om een keer terug te gaan.

Hebberig in de museumwinkel

Na zoveel moois te hebben gezien, wil je het liefst iets meenemen van de sfeer en alle pracht en praal. Maar wat? In het museumwinkeltje waren vier mooie en betaalbare reproductieborden te koop van een servies uit 1829 (besteld door Koning Willem I). Ze waren van metaal, maar je kan er wel van eten. Ik heb er eerlijk gezegd spijt van dat ik ze niet gekocht heb in een vlaag van praktische en budgettaire verstandsverbijstering. Dat is dus wellicht ook iets voor de volgende keer. Wat ik wél gekocht heb, is een doosje mintjes met het mooiste serviesmotief erop. En daar ben ik toch ook wel blij mee.

Je hebt het al door: ik ga nog een keer terug. Wil je ook een keer gaan dan is dit wellicht een leuke tip: Van 6 oktober 2016 tot en met 8 januari 2017 is er een tentoonstelling over Koningin Anna Paulowna (1795-1865), onze eigen grande dame van die tijd. Lijkt me heel interessant!

Oh, nou ben ik helemaal vergeten de High Tea te bespreken! Dat zal ik morgen even doen, want thee met lekkers is natuurlijk héél belangrijk.

Thee, dus. Assam met een wolkje melk.