Vandaag neem ik jullie weer mee naar Londen, waar de victoriaanse tijd nog zoveel van de sfeer bepaalt. Er is in het centrum van de stad genoeg te zien om een heel leven lang voor terug te komen. Zoveel zelfs, dat je gemakkelijk zou vergeten dat er nét buiten de hoofdstad een aantal pareltjes te vinden zijn die de Victorianen voor ons hebben achtergelaten. Zo ging ik op een mooie zonnige dag in mei naar de uitgestrekte koninklijke tuinen van Kew.

Omdat Mr. W. en ik afgelopen mei 5 jaar getrouwd waren, hadden we een afternoon tea geboekt in restaurant The Botanical in Kew Gardens. Uiteraard wilden we naast dit smakelijke event ook de uitgestrekte tuinen zien. De London Underground bracht ons in een klein uurtje richting Richmond, naar het rustige plaatsje Kew (tegenwoordig een buitenwijk van het uitdijende Londen), waar sinds eind 18^e eeuw de Royal Botanic Gardens liggen.

In Kew komen we aan op een klein slaperig stationnetje, waardoor je je ondanks de korte reistijd gelijk op het Engelse platteland voelt. Wanneer je dan via een kleine voetgangersbrug het spoor oversteekt, is het vanaf daar nog maar een korte wandeling naar de poorten van de koninklijke tuinen. Er zijn meerdere ingangen, maar geheel toepasselijk was onze ingang de statige Victoria Gate.

De koninklijke tuinen van Kew werden in 1840 door Koningin Victoria aan het volk geschonken, en daarmee voor het algemene publiek geopend. In 1898 voegde de inmiddels bejaarde vorstin daarbij ook Kew Palace en Queen Charlotte’s Cottage, die binnen de tuinen liggen. Zo kon het prachtige landgoed worden uitgebreid, en konden dagjesmensen zoals wij in de siertuinen rondstruinen en de vele mooie kassen, musea en pronkgebouwen (follies) bezichtigen.

Wij waren vroeg aan onze dag begonnen, dus besloten we van de guided tour gebruik te maken. Door middel van een colonne eco-vriendelijke wagentjes met enthousiaste gids kun je op een ontspannen manier een groot deel van de immense tuinen bezichtigen. Al in de eerste paar minuten was het duidelijk dat Kew Gardens een hele bijzondere plek is, niet alleen met prachtige bloemen, boompartijen en prieeltjes, maar ook met een rijke geschiedenis.

Die geschiedenis van het gebied wat nu Kew Gardens is, gaat ver terug – zelfs tot Koning Edward I in de 13^e eeuw. Uiteindelijk zouden twee koninklijke landgoederen, Richmond en Kew, in 1772 worden samengevoegd tot één landgoed. Dit was bestemd voor Prinses Augusta, de moeder van George III. Zij liet de tuinen uitbreiden met veel van de prachtige elementen die we nu nog kennen, zoals de Pagode of verschillende andere siergebouwen.

Na het gezellige ritje langs de zorgvuldig aangelegde tuinen maakte ons wagentreintje een tussenstop. We hadden op die manier een mooi uitzicht over een onberispelijk grasveld, dat zo in een verfilming van een Jane Austen-roman zou kunnen voorkomen. En aan het einde van het groen zagen we tussen de bomen de markante gevel van Kew Palace.

Palace is misschien een beetje een misleidende term, want deze koninklijke residentie kan je gerust klein maar fijn noemen. Het oogt meer als een opgepompte uitvoering van een Hollands grachtenpand midden in het Engelse landschap. En dat is niet zo gek, want het huis werd oorspronkelijk in 1631 gebouwd door een Nederlandse koopman. Het felrood paleisje stond in de 18^e eeuw dan ook wel bekend als The Dutch House.

Toen Koning George III, de grootvader van Victoria, op het landgoed van Kew woonde, stonden er meerdere gebouwen. Verdeeld over deze gebouwen leefde de koning met zijn geliefde vrouw en vijftien kinderen een vrij teruggetrokken bestaan. Het is jammer dat George III vooral door zijn ‘gekte’ (veroorzaakt door een destijds onbekende ziekte) bekend geworden is, want met evenveel recht zou je hem om zijn huiselijkheid en succesvolle gezinsleven kunnen herinneren. Koningin Victoria en haar Albert waren niet de eersten met een gelukkig koninklijk huwelijk!

Maar goed, de familie van George III woonde dus een groot deel van het jaar in Kew, en Kew Palace deed dienst als nursery, dus als woning en schoolruimte voor de vele koninklijke kinderen. Mede omdat het landhuis zeer onlangs gerestaureerd is, waren mijn verwachtingen voor het kleinste pand onder de officiële Royal Palaces hooggespannen.

Maar om jullie de waarheid te zeggen: De binnenkant viel een beetje tegen. Waar ik eerder in onze vakantieweek verwend was geraakt door de authentiek victoriaanse pracht van Leighton House en de burgerlijke rijkdom van 18 Stafford Terrace, was Kew Palace een beetje een kale bedoeling. Van het interieur was niet heel veel meer over. Zelf het elegante Bakkehus in Kopenhagen uit dezelfde periode was meer aangekleed.

Het budget voor de recente restauratiewerkzaamheden op Kew Palace moet alleen voor de buitenkant toereikend zijn geweest, want afgezien van de houten vloerdelen en wat donkere schilderijen bestond het interieur vooral uit een paar tafels, banken en stoelen, die bij elkaar niet echt een koninklijke weelde uitstraalden. Een rij ongekleedde mannequins die de grote koninklijke kinderschaar moesten voorstellen en de karige historische beschrijvingen hielpen de zaak niet echt vooruit. Het huis van de huiselijke koning voelde daardoor koud en kil. Dat vond ik best jammer.

Maar een ander gebouw deed mijn hart wel sneller kloppen, en lag verscholen in het groen naast het paleis: de Royal Kitchens, die sinds 1818 amper veranderd zijn! Wat een mooie plek om te ontdekken hoe men voor de elite kookte in de tijd van Jane Austen; nog voor de komst van het gietijzeren fornuis. Heel indrukwekkend vond ik de voor die tijd ingenieuze automatisch draaiende spitten, de gigantische houten werktafels en de voorraadkelders.

Destijds werkten er in deze keuken wel 25 à 30 mensen. En in de afgelopen jaren zijn de keukens op een authentieke manier gerestaureerd, zodat medewerkers van English Heritage er ook af en toe demonstraties kunnen geven. Er kan nog steeds gekookt worden in deze keuken!

Zoals dat hoorde, lag er ook een moestuin om de keukens heen. Ik vond het zo’n romantisch gezicht: de typische muur met fruitbomen, de herkenbare collectie kruiden en de kruiwagen, alsof de Regency-tuinman net vertrokken is. In deze idylle hebben Mr. W. wel een tijdje rustig op een bankje gezeten. Als ik ooit de loterij win, wil ik ook zo’n tuin!

Toen was het tijd voor onze Afternoon Tea. We liepen over de lange hoofdpassage langs perken vol met allerlei schitterende bloemen richting The Botanical. Dit charmante pand staat tenmidden van de bomen van The Woodland Gardens achter een vijver met antieke fontein, en wanneer je het huis nadert lijkt het of de tijd er sinds de Edwardians heeft stilgestaan.

Ons gezamenlijke theepartijtje was natuurlijk erg gezellig, en de hapjes en de thee waren bijzonder lekker. Ik deel dan ook graag met jullie een foto van de aantrekkelijke etagère (ik kon me nog net een seconde inhouden voor het maken van een foto, voordat ik mijn eerste hap nam). Helaas was de sfeer en de aankleding van The Botanical niet om over naar huis te schrijven, en dus ook niet de moeite waard om over op een blog te schrijven. Voor een galmende IKEA-inrichting en humeurig personeel kun je tenslotte ook voor minder geld op andere locaties terecht…

Na zo’n uitgebreide maaltijd was een wandelingetje wel zo prettig. We genoten onder andere van een overtuigende Mediterrane tuin met een bijna even overtuigende Grieks-Romeinse tempel, genaamd King Willam’s Temple. Dit soort klassieke kunstwerkjes werden follies genoemd; kleine siergebouwtjes om eens lekker in sfeer uit te rusten van je wandeling. Op dergelijke beschutte plekken konden ook jonge geliefden zich eventjes terugtrekken voor een gestolen kus of gewoon even een momentje met zijn tweeën, zonder chaperonne.

Ons doel was het Temperate House (de gematigde kas), de grootste victoriaanse kas ter wereld. Toen wij er waren was de kas net weer geopend na een jarenlange renovatie – en wat zag hij er prachtig uit! Ontworpen in 1859 ging het Temperance House in 1863 open voor publiek; maar het zou nog tot 1899 duren voordat hij daadwerkelijk af was. Maar het resultaat mag er zijn! Ik vond de kas, met al zijn smeedijzeren bogen, balken, balustrades en trappen echt prachtig! En uiteraard waren er allemaal mooie planten te zien, verdeeld in zeven zones van de wereld. Zelf vond ik de sectie met Nieuw-Zeelandse flora het mooiste.

Het Temperate House is echter niet de oudste victoriaanse kas van Kew Gardens. Even verderop staat het Palm House, dat al tussen 1844 en 1848 gebouwd werd en in tegenstelling tot het Temperate House een warmer, tropisch klimaat heeft. Omdat onze dag al bijna ten einde liep, zijn we het Palm House helaas niet in geweest, maar van buiten was hij wel erg mooi om te bezichtigen. Een filmpje van de indrukwekkende binnenkant kun je hier bekijken.

Inmiddels kleurde de lage lentezon de hele tuin langzaam goudgeel en liepen we via de Ruined Arch (ook weer een fraaie Georgian folly door architect Sir William Chambers, gemaakt om op een romantische manier de vergankelijkheid van beschaving en het leven in het algemeen te overdenken) naar de Marianne North Gallery.

De galerie van Marianne North (1830-1890) stond ook hoog op mijn wensenlijstje om te bezoeken. Deze kunstenares was een eigenzinnig type en reisde – heel ongewoon voor een vrouw in haar tijd – de hele wereld over om bekende en onbekende bloemen met precisie na te tekenen. Reizend van Brazilië, Tenerife en Californië tot India en Nieuw-Zeeland zou ze zelfs met tekeningen terugkomen van planten die nog niet door biologen ontdekt waren. Geen kleine prestatie!

Veel van Norths werk prijkt nu in dit speciale museumpje in Kew Gardens. Zo’n 10 minuten voor sluitingstijd konden we nog net even in de stilte van al haar prachtige tekeningen genieten.

Wanneer je de galerie binnenkomt, wordt je meteen overdonderd door een complex waarvan alle muren volledig met haar werken bedekt zijn. Hoe victoriaans! En dat is geen toeval, want Marianne North heeft rond 1880 zelf opdracht gegeven tot de bouw van het monumentje, en ze zou er ook zelf voor betalen. Kew Gardens kreeg daarmee haar werken in het bezit, maar wel onder één voorwaarde; dat de schilderijen, die ze zelf zo gerangschikt heeft, nooit verplaatst zouden worden. En zo bestaat hier nog steeds een authentieke victoriaanse galerij, die er net uitziet alsof de artieste zelf misschien nog maar net de deur uit is gegaan.

Zo kwam onze mooie dag tot een einde en verlieten we de tuinen weer via de statige Victoria Gate. Ik weet zeker dat ik nog eens terugga, want er is nog veel meer te zien dan wat een mens op één dag kan bezichtigen. En bovendien is het ook een prachtige plek voor een picknick of een dagje luieren. Voor wie nog eens naar Londen gaat kan ik de tuinen van Kew dus van harte aanbevelen!

Kew Gardens is vanuit centraal Londen gemakkelijk te bereiken met de Underground en is dagelijks geopend tussen 10:00 en 19:00 uur, hoewel sommige restaurants en musea eerder sluiten. De officiele website vind je hier.

Na zo’n fijn dagje in de buitenlucht dronken wij in ons hotel een kopje sterke zwarte thee.