De victoriaanse tijd dankt haar naam aan de Britse koningin Victoria. Deze constatering is een behoorlijke open deur, maar terwijl ik bezig ben met al mijn 19e hebbedingen, vraag ik me af wat victoriaans nu precies is.

Het is leuk om een langere periode naar een vorst te noemen, maar toch vallen cultuur en tijdgeest heus niet precies samen met het geboren worden of overlijden van een staatshoofd. Koningin Victoria leefde van 1819 tot 1901 en het was niet eens zeker dat ze koningin zou worden. Vóór haar geboorte waren er al bepaalde gewoontes en modes die wij als victoriaans bestempelen, en ook na haar overlijden leefde die cultuur nog voort. Er zijn zelfs historici die ervoor pleiten om ‘de victoriaanse tijd’ te laten doorlopen tot het einde van de Eerste Wereldoorlog. Balen voor koning Edward VII, die dan zijn periode aan zijn moeder af moet staan.

En wat moeten wij in Nederland met de term victoriaans? Wij hebben geen mooie naam voor de 19e eeuw. Dat vonden we waarschijnlijk niet echt nodig, want vergeleken met de gouden eeuw ging het met Nederland in die tijd niet zo goed. Toch wil ik voorstellen om de 19e eeuw voortaan de ‘Willemse tijd’ te noemen. We hadden tenslotte drie koningen die Willem heetten, en dat is toch ook best aardig.

Hoe knus een periode met een vorstennaam ook klinkt, dekt ze dus niet helemaal de lading. Vooral modes uit de bovenklassen zullen nog decennia later bij lagere klassen opduiken. Hoe komen anders de bloemetjes op het oubollige-maar-nu-weer-hippe servies van je oudtante? En waarom verkiest de moderne Engelse man nog steeds een stiff upper lip? Dat zijn allemaal interessante dingen om uit te zoeken. Daarom hoop ik dat jullie het me vergeven als ik af en toe een uitstapje naar de 20e eeuw maak. Gezellig naar de Edwardians. En dan snel weer terug.

Tijd voor thee. Ik ga voor verse munt met honing. Hmm..