“Brocante… is dat niet gewoon Frans voor ‘kapot’?” Typisch een uitspraak van mijn kennis, die zelf liever in een modern, minimalistisch huis woont. Toch heeft de brocante woonstijl de laatste jaren veel aan populariteit gewonnen – zo laten de verschillende tijdschriften met prachtige interieurfoto’s zien. Hoewel ik zelf niet van strak & hoogglans hou, heb ik stiekem wel een mening over brocante…Ik ben namelijk een brocante-snob!

Wat is brocante?

Voordat ik jullie verder ga lastigvallen met mijn persoonlijke mening, is het misschien even handig om uit te leggen wat brocante dan wel is. Brocante zijn oude items (vaak meubels) met een doorleefd uiterlijk. Maar wat is dan het verschil met antiek, vintage, retro en ‘gewoon’ tweedehands? Het grootste verschil zit hem in de leeftijd van de meubels: Her en der verschillen de meningen, maar over het algemeen kun je zeggen dat antiek meer dan 100 jaar oud is, vintage meer dan 30 jaar oud is – en brocante óók ongeveer tussen de 30 en 100 jaar oud is. Daarbij is het belangrijkste kenmerk van brocante dat het meubelstuk er doorleefd en versleten uitziet. Een versleten keukenstoel uit 1950 is dus brocante. Dit terwijl een designerstoel uit de fifties in perfecte staat dan weer vintage wordt genoemd. En een nagemaakte stoel in de stijl van de fifties is retro. Volgen jullie nog? Overigens is een versleten boekenkast van tien jaar oud gewoon een ‘tweedehandsje’ wanneer hij naar de kringloop gaat.

En trouwens nog een leuk weetje: Vaak wordt brocante verward met ‘victoriaans’. Het zijn echter twee verschillende soorten stijlen, ook al is er wel een link. Het shabby-chic binnen de brocante doet vaak denken aan de keukens in middenklassenhuizen van de 19^e eeuw met een white wash-laag eroverheen. En ook de victoriaanse woon- of slaapkamermeubelen met hun krullen en details zie je vaak terug in romantisch-brocante interieurs. Ook weer met white wash en het liefst een paar slijtplekken. Brocante leent dus wel van het victoriaanse, maar geeft er haar eigen draai aan en plaatst meubels buiten hun oorspronkelijke plaats in het huis.

Brocante in ons huis

Zelf vind ik het leuk om af en toe een brocante-tijdschriften kopen en te genieten van de interieurplaatjes en de verhalen die erbij staan. Sommige mensen gaan echt ontzettend ver om dat ene bijzettafeltje op een Franse rommelmarkt te vinden!

Ons huis is zeker niet brocante ingericht. Sterker nog: In ons appartement zijn verdacht veel meubels van IKEA te vinden. Dat past niet zo bij mijn victoriaanse hobby, vinden jullie niet? Toch ben ik blij met een aantal brocante items die her en der in huis te vinden zijn. Het zijn er niet veel, maar ze zijn bijna allemaal afkomstig uit de familie. En dat is wat het wat mij betreft zo leuk maakt.

En hier komt de snob in mij dus om de hoek kijken. Uiteraard vind ik niet dat iedereen maar in het bezit van familiestukken moet zijn; dat kan ook helemaal niet. Maar wat voor mij een brocante interieur écht aantrekkelijk maakt, is dat de eigenaar weet wat hij in huis heeft staan. Zich zijn gekochte curiosa als het ware eigen heeft gemaakt. Weet hij (of meestal, zij), in welk soort huis (middenklasse, landhuis?) zijn keukenbank waarschijnlijk gestaan heeft? Hoe oud die bank ongeveer is, en misschien zelfs wie de vorige eigenaar was? Kan hij iets vertellen over de aangekochte oude foto’s aan de wand – misschien geen namen, maar wel iets over de fotograaf of de kleding van de geportretteerde? Ik vind een brocante inrichting dus eigenlijk alleen leuk als de eigenaar er een achtergrondverhaal bij kan vertellen. Wanneer een mooie versleten kist alleen maar een mooie versleten kist is…tsja… dan heb ik er niet zo veel mee.

Spullen met een verhaal

Uiteraard vind ik het leuk om een aantal van mijn oude ‘brocante’ spulletjes aan jullie te laten zien. Van sommigen kende ik zelf het verhaal, en voor andere items heb ik de hulp ingeroepen van experts, zoals Oud is Nieuw. Zij hielpen mij met het dateren van een stoel die van mijn oma komt.

De tas die door een oud-oudtante genaaid werd
Ik begin maar gelijk met een handgemaakt item: De tas (een zogenaamde ‘pukkel’) die van mijn oudtante Maria is geweest. Deze tante heb ik nooit gekend, omdat zij in 1934 op bijna 20-jarige leeftijd overleed aan een blindedarmontsteking (ja, dat gebeurde toen nog gewoon). Ik ken haar dus alleen van foto’s; en op de laatste foto die van haar gemaakt is, draagt zij deze tas tijdens een uitje met vriendinnen. Het bijzondere is dat de tas zélf weer gemaakt is door háár tante Maria.

Eigenlijk is het helemaal geen bijzonder ding, en er is denk ik maar één reden dat deze onaanzienlijke tas de decennia overleefd heeft: alle oude familiefoto’s zaten erin. Een andere zus van mijn oma heeft op deze manier de tas en de familieherinneringen van de vernietiging gered tijdens de Tweede Wereldoorlog. En zo kwam de tas via mijn oma uiteindelijk – na zo’n 80 jaar – bij mij terecht. Bijzonder, vinden jullie niet?

Keukengerei van een peetoom
Toen mijn Duitse overgrootvader rond 1916 werd opgeroepen voor militaire dienst, leerde hij een behulpzame medesoldaat, Leonard, kennen. Samen overleefden ze de oorlog en bleven sindsdien beste vrienden. Leonard begon na de oorlog een winkeltje in huishoudartikelen én werd peetoom van mijn oma, die geboren werd in 1918.

Helaas brak er zoals bekend 20 jaar later weer een oorlog uit, en dreigde de winkel van Leonard leeggeplunderd te worden. Om zijn spullen toch nog in goede handen te krijgen, kreeg het gezin van mijn overgrootvader van Leonard een fornuis. Mijn oma kreeg – later, geloof ik – een set keukengerei voor haar uitzet. Deze set heb ik nu in gebruik – maar uiteraard gaat hij niet de vaatwasser in. Enaast ligt het kookboek van de familie uit 1906.

Een mooie stoel met ducttape
Bij mijn volgende item heb ik eigenlijk niet zo’n interessant verhaal, omdat ik gewoonweg de herkomst van deze mooie stoel niet ken. Ik heb hem gekregen van mijn oma toen zij naar een verzorgingstehuis ging. Ze had de stoel volgens mij pas een aantal jaar geleden van een vriendin gekregen.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik de stoel altijd vreselijk slecht vond zitten (“oh nee, alleen die stoel is nog vrij…”), en dat de vulling er inmiddels spontaan onderuit komt. Een enthousiaste doe-het-zelver heeft de zitting aan de onderkant met ducttape ‘gerepareerd’ (ik noem geen namen…), maar het is overduidelijk dat stoel nog gerestaureerd moet worden. De stof en het houtsnijwerk vind ik overigens wel heel mooi! Van Oud is Nieuw leerde ik dat deze stoel zo’n 60 tot 100 jaar oud moet zijn, en dat hij in een neostijl is uitgevoerd, geïnspireerd door meubels uit de 18^e eeuw.

Kinderschoentjes uit de jaren 1950
Mijn moeder was laatst wat oude spullen aan het opruimen, en vond daarbij haar eigen oude kinderschoentjes terug. Zij was in een opruimerige bui en hoefde ze niet meer. Ik wel! Zijn ze niet schattig?

En zo zijn er dus wel meer spullen met een geschiedenis die her en der bij mij of bij mijn ouders staan. Zo heb ik jullie al eens wat servies laten zien in mijn blog over een victoriaanse afternoon tea. Of ik vertelde jullie het verhaal achter een gigantische houten klomp in mijn pleidooi voor oma’s. Ik mag mezelf gelukkig prijzen met een familie die verhalen doorgeeft en niet zo snel iets weggooit. En als ik eerlijk ben zou ik graag ook nog eens naar een Franse brocante-markt gaan voor wat kleine snuisterijtjes…

Tea time! Verse gember met citroen is lekker met dit herfstweer.

P.S. Voor de liefhebbers heb ik op mijn Pinterest-account een bord met brocante-inspiratie.